کشف بزرگنمایی
کشف بزرگنمایی
مواد و تجهیزات
• خط کش
• خودکار یا ماژیک
• چسب نواری پهن
• کاغذ مومی
• نی
• نخ
• مقداری خاک رس
• اشیاء کوچک برای اندازه گیری ( کاغذ، لوبیا، دانه برنج، و غیره)
روش کار
1. چسب نواری پهن را روی سطح نچسبی مثل کاغذ مومی قرار دهید.
2. با استفاده از خط کش و ماژیک نقاطی را برحسب میلی متر و سانتی متر روی چسب مشخص کنید.
3. چسب نواری را به اندازه قطر داخلی ذره بین در نظر گرفته و اضافه آن را با قیچی ببرید.
4. چسب نواری را در راستای قطر ذره بین بچسبانید، این کار در اندازه گیری های نوری به شما کمک می کند.
5. نی را تا کنید و در قسمت وسط خط کش آن را دور خط کش قرار دهید، نخ را به دو انتهای نی وصل کنید طوری که نی حول خط کش حلقه شود. نی بایست بدون این که لیز بخورد در امتداد عمود بر خط کش بالا و پایین برود.
6. مطابق با شکل زیر ذره بین را با نواری به انتهای نی محکم کنید، ذره بین بایست به صورت عمود بر خط کش قرار داده شود، انتهای خط کش را در مقداری خاک قرار دهید، (مقداری خاک روی میز بریزید) طوری که خط کش نلغزد، مطمئن شوید که انتهای خط کش با سطح میز در تماس باشد، این اطمینان باعث می شود، که اندازه گیری های با لنز ذره بین دقیق انجام شود.
7. دستگاه ذره بین شما آماده اندازه گیری است، اشیایی که می خواهید اندازه گیری ها را روی آن ها انجام دهید، آماده کنید و برای رسیدن به نتیجه بهتر جدولی مطابق جدول زیر آماده کنید:
شی |
اندازه واقعی (cm) |
ارتفاع از لنز (cm) |
فاصله نوری (cm) |
|
|||
|
|||
|
|||
|
8. حال یکی از اشیایی که برای اندازه گیری آماده کرده اید را بردارید و اندازه واقعی طول (در صورتی که شی گرد است، اندازه قطر آن ) شی را با خط کش اندازه گرفته و مقدار آن را در جدول یادداشت کنید.
9. سپس شی را روی میز و زیر دستگاهی که ساخته اید، قرار دهید.
10. ارتفاع لنز ذره بین را تا میز اندازه بگیرید و آن را در جدول یادداشت کنید، این ارتفاع را به عنوان مرجعی برای اندازه گیری های بعدی تان قرار دهید.
11. حال از میان لنز این فاصله را ببینید و با استفاده از نواری که آن را به صورت خط کش در آورده اید، اندازه آن را بخوانید و در جدول یادداشت کنید، این اندازه همان فاصله نوری است که ممکن است با مقدار اندازه واقعی متفاوت باشد.
12. فاصله لنز تا میز را تغییر دهید و عمل شماره 11 را تکرار کنید، یعنی در هر بار تغییر فاصله لنز تا میز، فاصله واقعی و فاصله نوری را در جدول یادداشت کنید.
13. بعد از کامل کردن جدول فوق با اندازه گیری های مختلف در فاصله و اشیای متفاوت، با استفاده از این جدول و قدری فکر کردن می توانید رابطه ی بین ارتفاع از میز و فاصله نوری را بیابید.
تغییرات
بزرگنمایی، نسبت بین اندازه ظاهری یک شی و اندازه آن است. از روی نمودار می توانید به طور دقیق بزرگنمایی ذره بین را با استفاده یک رابطه ریاضی محاسبه کنید. با توجه به اطلاعاتی که جمع آوری می کنید می توانید به رابطه ریاضی محاسبه بزرگنمایی دست یابید. ما در این جا یک رابطه ساده برای محاسبه بزرگنمایی معرفی می کنیم که می توانید در آزمایشات خود از آن استفاده کنید.
لنزهای مختلف، نور را با زوایای مختلف می شکنند، به همین دلیل تصویری که چشم از لنزهای مختلف می بیند نسبت به هم متفاوت است، بعضی لنزها اشکال را کوچک تر و بعضی بزرگ تر از اندازه واقعی شان نشان می دهند، بعضی نیز اشکال را وارونه نشان می دهند. لنز ها به دو دسته محدب و مقعر تقسیم می شوند.
با لنزهای مختلف اشیا را ببینید، آزمایش دیگری که می توانید انجام دهید این است که با ترکیبی از لنزها اشیا را ببینید.
بیشتر بدانید
اگر این پروژه را دوست دارید در ادامه با ما باشید تا شما را با کاربردهای این علم آشنا کنیم:
چشم پزشک
چشم پزشکان با استفاده انواع لنز، مشکلات بیمارانی که دچار نزدیک بینی و دوربینی هستند را حل کرده اند. مثلا برای اصلاح دید افراد نزدیک بین، از عدسی مقعر استفاده میشود، زیرا در نزدیک بینی توان عدسی چشم که از نوع همگرا است، از چشم سالم بیشتر بوده، لذا فاصله کانونی آن کمتر از فاصله کانونی چشم سالم است.
پس تصویر اجسام واقع در فاصله دور جلوی شبکیه، داخل کره چشم، تشکیل میشود. چون توان عدسی واگرا منفی است، پس نمره عینک شخص نزدیک بین که همان توان عدسی است، منفی خواهد بود. هم چنین چشم افرادی که نزدیک بین هستند، از پشت عینک ریز دیده میشود.
منبع : سایت تبیان
ادامه مطلب